فهرست موضوعات
مقدمه
برای ساخت یک محصول با کیفیت، استفاده از مواد اولیه مرغوب، امری بسیار مهم و حیاتی محسوب می گردد. استفاده از مواد اولیه با کیفیت، این روزها در صنایع مختلف کشورمان، با جدیت بیشتری دنبال می شود؛ زیرا هزینه های مختلفی از جمله خرید کالا، سرویس ها، تامین و نگهداری و... به میزان سرسام آوری افزایش یافته است. یکی از مواد اولیه ای که این روزها به صورت گسترده ای در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد، ورق استیل نسوز است. در این مطلب قصد داریم تا با ورق استیل 309 و ورق استیل 310 آشنا شده و بدانیم که چرا از ورق استیل نسوز در بویلرسازی استفاده می شود؟
معرفی ورق استیل نسوز
در رابطه با ورق های استیل، می توان مدل ها و انواع مختلفی از آن ها را در بازار یافت که البته با کدهای گوناگونی شناخته می شوند. به عبارتی، این کدها، گرید یک ورق استیل را تعیین می کنند. با توجه به گریدهای مختلف، هر کدام از انواع ورق استیل، از ویژگی های متفاوتی سود برده و بنا بر این مورد، در صنایع مختلفی کاربرد و مورد استفاده خواهند داشت.
ورق استیل نسوز، از آلیاژ آهن تشکیل شده که البته در این خصوص، عناصر و مواد دیگری هم با آن ترکیب می شوند که از جمله آن ها می توان به نیکل، کروم و فلز مولبیدن اشاره کرد. اما چرا این ورق را با عنوان ورق استیل نسوز می شناسند؟ استیل نسوز، در برابر حرارت مقاومت بسیار بالایی داشته و به همین دلیل است که اینگونه نام گرفته است. از جمله مهمترین گریدهای استیل نسوز، می توان به ورق استیل 309 و ورق استیل 310 اشاره کرد.
کاربردهای ورق استیل نسوز
- صنعت بویلرسازی و تولید انواع کوره های پخت سرامیک و کریستال
- لوله ها و اتصالات دیگ ها در بخش ورودی و خروجی
- سیستم ها و تجهیزاتی که در بخش های شیمیایی استفاده شده و با محیط های اسیدی در تماس هستند.
- خطوط انتقال گاز
- تولید مبدل های مربوط به گرمایش و سرمایش
- ساخت قطعاتی که در محیط هایی با دمای بالا استفاده می شوند.
- قطعات مورد استفاده در نیروگاه ها
- تجهیزات داروسازی که با پروسه زنگ زدن مواجه هستند.
- سیستم ها و تجهیزات آزمایشگاهی
ورق استیل 309
ورق استیل 309، نوعی از فولاد بوده که از آلیاژهایی مانند کروم و نیکل در آن استفاده شده است. با توجه به این ویژگی، این نوع ورق در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارد. بنابراین، حرارت بر ورق استیل 309 تاثیری نداشته و اکسیده شدن هم برای آن اتفاق نمی افتد و در دماهای بالا نیز مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می دهد. به همین دلیل است که به آن، ورق نسوز هم می گویند و برای ساخت برخی از محصولات و دستگاه ها، مانند بویلر، این گرید به گریدهای 304 یا 316 ترجیح داده می شود.
از آنجایی که ورق استیل 309 از درصد بالاتری از فلز کروم سود برده و مقدار کمی نیکل دارد، می توان از آن در محیط های گوگرد دار و تا 1000 درجه سانتیگراد استفاده کرد. شایان توجه است که میزان فلز کروم در این نوع ورق، بین 22 تا 24 درصد بوده و حال آنکه فلز نیکل نیز به میزان 11 تا 15 درصد در آن یافت می شود.
نقاط قوت ورق استیل 309
ورق استیل 309، نقاط قوت و مزایای قابل توجهی دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
- پتانسیل بالای جوشکاری
- درجه بالای مقاومت در برابر زنگ زدگی
- قابلیت استفادد در دمای زیاد
- خواص شکل پذیری
- بازپخت
- پروسه سخت کاری
کاربردهای ورق استیل 309
- استفاده در ساخت قطعات و قسمت های کوره
- کاربرد در ابزارآلات مربوط به کارخانه های ساخت کاغذ
- کاربرد در قسمت هایی که برای ایجاد انرژی فعالیت دارند
- استفاده در ساخت قسمت هایی از سامانه اگزوز انواع خودرو
- ساخت بخش هایی از موتورهای جت و هواپیما
- تشکیل دهنده یکی از آلیاژهای پاتیل های بخار
- ساخت ابزارآلات پروسه های شیمیایی
- المان های مربوط به سامانه های مبدل گرمایشی
- ساخت انواع بافل ها در صنعت بویلرسازی
- ساخت لوازم ترابری مورد استفاده در دماهای بالا
- تولید روکش های اجاق گاز
- کاربرد در ساخت جعبه های آتش نشانی
- و...
ورق استیل 310
یکی دیگر از انواع ورق استیل نسوز، گرید 310 است. این نمونه، در خصوص فرم پذیری و جوشکاری، از ویژگی های مناسبی سود می برد. ضمن اینکه، می تواند تا دمای 1150 درجه سانتیگراد و البته به صورت حرارت پیوسته، میزان گازهای سولفور را کاهش دهد.
اما سوال اینجا است که چرا این گرید، به ورق استیل نسوز شهرت پیدا کرده است. دلیل این مورد، نسوز بودن و توانایی در برابر حرارت های بالا است. از سوی دیگر، ورق استیل 310 از نوع آستنیتی بوده و ویژگی های غیر مغناطیسی دارد. شایان توجه است که کاربرد نیکل و کروم در این گرید سبب شده تا استقامت آن در سطح بالایی قرار داشته باشد. البته ورق استیل 310، از کربن و آهن نیز سود می برد و در انواع مدل های ورق، میلگرد، لوله و توری نسوز وجود دارد.
ویژگی های ورق استیل 310
- مقاومت در برابر حرارت های بالا
- مقاومت در برابر خوردگی
- قابلیت جوشکاری
- مقاومت در برابر زنگ زدگی
- برخورداری از قابلیت های جوشکاری و حرارتی
کاربردهای ورق استیل 310
- استفاده جهت محفظه های تحت فشار و حرارت بالا
- کاربرد جهت صنایع نفت، شیشه و سیمان
- برخورداری از قابلیت جوشکاری بالا
- استفاده جهت قطعات کریوژنیک
- کاربرد جهت صنایع و محصولات مواد غذایی
- لوله کشی ها، بازسازی و آتشکده های مشعل
- ماشین آلات معادن
- حفاظ های حرارتی
- تولید چراغ، ذغال سنگ پلاستیک و رخت آویز لوله
- کاربرد در کانال ها، لوله کشی و محفظه های باد
- و...
چرا از ورق استیل نسوز در بویلرسازی استفاده می شود؟
بویلرها که به صورت کلی به آن ها دیگ بخار هم می گویند، مخازنی هستند که همیشه تحت فشار بالا قرار دارند. بویلر، به صورت معمول از تعدادی لوله تشکیل شده و ضمن گرم شدن آب در آن، بخار تولید شده و سپس می توان از این بخار برای تولید جریان برق استفاده کرد. بنابراین، بویلر و صنعت بویلرسازی، به صنعت تولید برق کاملاً مرتبط بوده و یکی از موارد اصلی آن محسوب می گردد و البته در صنایع دیگری هم که به بخار نیاز باشد، بویلرها حضور خواهند داشت.
لذا، باتوجه به تحت فشار کار کردن بویلر، این دستگاه باید از مواد مقاومی ساخته شود تا استحکام و مقاومت خود را در دما و حرارت بالا به خوبی حفظ کند و از طرفی، در برابر خوردگی و مقوله اکسیداسیون نیز مقاومت بالایی ارائه دهد. ورق استیل نسوز و به ویژه گریدهای 309 و 310، از سابقه خوبی جهت استفاده در بویلرسازی برخوردار هستند؛ زیرا این گریدها، از آلیاژهای مقاوم و نسوز محسوب می شوند.
شایان توجه است که وجود مقادیر کروم و نیکل در ورق استیل 309 و ورق استیل 310 باعث شده تا ویژگی های مربوط به دمای بالا در آن ها، کاملاً مطلوب و کاربردی باشد؛ به همین دلیل است که از ورق استیل نسوز در بویلرسازی استفاده می شود.
